شهرها برای زنده بودن نیاز به تغییر و سازگار شدن دارند. در مواجهه با تراکم مرکز شهر و بالارفتن میانگین سنی استفاده کنندگان، شهرداری سلیا مصمم شد تا فضای جمعی مرکز شهر را بازسازی و احیاء کند. برای این کار آنها موسسه شهری لیوبلیانا را انتخاب کردند. در بین معماران منظری که در اسلوونی کار می‌کردند، این موسسه در برقراری گفتمانی ظریف، بین احترام به گذشته و ایجاد فضای برای آینده تجربه بیشتری داشتند.
سلیا سومین شهر بزرگ اسلوونی است. قدمت آن به هزاران سال پیش باز می‌گردد، خیابانها سنگفرش شده آن، قلعه با ابهت و قطعات دیوار به جامانده از قرون وسطی منعکس‌کننده این تاریخ غنی است. امروز، این شهر یک مرکز مهم اداری، تجاری و فرهنگی است، وضعیتی که در چند سال اخیراً با بازسازی فضاهای عمومی در مرکز شهر تاریخی سلیا افزایش یافته است.
بازسازی فضای عمومی
محدوده پروژه در مجموع شامل چهار میدان عمومی در مرکز شهر است و دو پیاده راه اصلی که آنها را به هم متصل می‌کند. طراحی برای بازسازی فضاهای عمومی سلیا در سال 2014 اجرایی شد. باستان شناسان در طول کار انتظار پیدا کردن بعضی شواهد از زمانهای گذشته را داشتند، اما آنها غنای تاریخی عناصر یافته شده را پیش بینی نمی‌کردند. این یافته ها عبارت بودند از رواقهای رومی، ویلا با نقاشیهای دیواری، موزاییکها و زیر سوزهای گرمایشی. در تقاطع دو مسیر پیاده رو، یک سنگ کشف شد که به وضوح حاکی از لایه های تاریخی شهر است. این سنگ در اصل باقیمانده ساختمان سنگی رومی است که در قرون وسطی ساخته شده و یادآور تاریخ شهر به عنوان بخشی از امپراتوری اتریش و مجارستان است. هم اکنون در آن محل به نمایش در آمده است.
با سابقه تاریخی بسیار، از میان ایده های طراحی روح مکان کلیدواژه این طراحی شد. اما این یک تقلید کورکورانه نبود بلکه اشاراتی ظریف به گذشته و تفسیری عمیق از آن داشته است. هر یک از میدانهای عمومی دارای یک هویت متمایز و منحصر بفرد هستند که در طراحی منعکس شده است. به عنوان مثال یافته های باستانشناسی بر روی صفحه ای در میدان اصلی و جاهای دیگر نمایش داده شدند. در جایی دیگر، این میراث در انتخاب سنگفرش هر منطقه از سایت بروز پیدا کرده است. سنگهای خاکستری مشابهی در قطعی بزرگ و به صورت مدرن به عنوان سنگفرش در فضاهای محرک استفاده شده است. این در حالی است که قطعات سنگفرش در مناطق نشستن کوچک هستند که یادآور موزاییکهای رومی هستند و به ایجاد یک فضای روشن و خوانا کمک می‌کنند.
کار با سایتهای تاریخی هرگز آسان نبوده است. در حالی که کشف یافته های باستانشناسی لزوماً پروژه را پیچیده می‌کند، اما به واسطه روایت تاریخ و داستانی منحصر بفرد از آن محل، بی اندازه به ارزش و اهمیت آن افزوده می‌شود. ارتباط برقرار کردن درست با یک پیشینه تاریخی قوی، یک فضای زنده را به ارمغان می‌آورد و به آن قدرت می‌دهد که خود را از یکنواختی دور نگاه دارد و حد میانه ای را حفظ کند.
روایتهای جدید برای آینده ای روشن
علاوه بر احیاء بسیاری از جنبه‌های گذشته شهر، تمام فضاهای عمومی شامل عناصر تازه هستند. میدان کرک، سیمایی از یک فواره مرکزی جدید در خارج از سرسرای با ابهت نئوگوتیک است. 12 چشمه جت آب در حال طراوت بخشی به دید و منظر و ایجاد صدایی دلنشین در گرما و شلوغی شهر هستند و البته این مکان بیشتر به عنوان فضایی برای بازی کودکان نیز در نظر گرفته شده است. میدان متروپل دارای پلتفرم تازه است که بر روی پلتفرم درختان چنار قدیمی موجود ساخته شده است که سبب ایجاد محلهای نشستن برای کنسرت، سینما روباز و مراسم دیگری در میدان است. نمایش مهمترین یافته های رومی که از زیر خاک در حین کار بیرون آورده شده اند، میدان اصلی را به عنوان محلی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی بدل کرده است.
در این فرآیند توجه دقیقی به طراحی مدرن و نرم مبلمان خیابانها شده و آنها در طول پروژه با رنگ خاکستری تیره، فولاد با پوشش پودر مانند و گاهی چوب به نمایش درآمده اند. در طول طراحی، زمینه با سنگ خاکستری مورد استفاده در سنگفرش تکمیل شد و کنتراست خوبی با رنگهای خنثی و کاشی های قرمز مایل به قهوه ای که به طور گسترده ای در ساختمانهای تاریخی شهر استفاده شده است، دارد. این مواد در برابر استفاده مداوم و هوازدگی مقاومت دارند و از طرفی پیام روشنی درباره احساس تعلق و غرور مدنی شهروندان نیز در خود دارند. مجسمه های جذاب در منظر خیابان باعث تشویق عابران به درنگ کردن می‌شود. چون ترافیک وابسته به وسايط نقلیه تا حد زیادی از قسمت قدیمی شهر خارج شده است، کودکان اکنون می‌توانند آزادانه در طول پیاده رو که دو طرف آن با درختان احاطه شده، دوچرخه سواری کنند.
خیابان کانون توجهات است و نام آن بر روی صفحات فلزی حک شده و در امتداد خیابان بر روی سنگفرش کف ادامه می یابد. یک موضوع بسیار با ارزش (یادآوری دوران شکوفایی شهر) به عنوان بخشی از کار بازسازی انجام شد و تقاطع معابر اصلی را شاخص نمود. بازسازی خیابانها و میدانها، تشخص بخشی به گذشته ای غنی، ویژگیهای نوآورانه، همه و همه جاذبه‌ای خاص به مرکز این شهر بخشید و این مکان را محلی برای ملاقات ساکنان و بازدیدکنندگان گردانید.
برای اطلاعات بیشتر و دیدن تصاویر این پروژه به لینک زیر مراجعه کنید:
