لابیرنت یک سرگرمی جذاب و شگفت انگیز منظرین از زمان باستان تاکنون بوده است. Cretan قدیمی ترین آنها است. طراحی این فضاهای پر پیچ و خم در باغهای قرن شانزدهم – دوران رنسانس – در اروپا بسیار محبوب بوده است؛ مکانی نه تنها برای سرگرمی بلکه یک نقطه کانونی برای تامل در مورد منشاء هستی، سرنوشت بشر و جایگاه انسان در جهان. لابیرنتها در قرون هفدهم و هجدهم مفصل تر و پیچیده تر شدند؛ طرحهای مختلف غالباً پایانی بسته و مبهم، فضاهایی تزئین شده یا حتی استخر و فواره هایی را شامل می شد و رفته رفته یافتن راه حل آنها مشکل تر شد.
لابیرنتها برای قرون متمادی برای بشر جذاب و الهام بخش بوده اند. در کتابها، داستانها، افسانه ها و حتی نوع کلاسیک آن در فیلمهای کودکان مطرح می شد و توسط مشهورترین معماران با هدف تاثیرگذاری و برانگیختن ذهن کاربران طراحی می شد. در ادامه نگاهی اجمالی نمونه های معروف لابیرنتها خواهیم داشت، هر چند قطعاً این لیست کامل نیست.
لابیرنت باغ وحش Noah’s Ark، انگلستان
این باغ وحش بلندترین پرچین در جهان به طول 3.2 کیلومتر را دارد. همانطور که از نام باغ بر می آید، این لابیرنت به شکل یک کمان با طرح 7 نوع از حیوانات کاشته شده است. در پرچینهای کمان، راش سبز کاشته شده و خطوط بیرونی حیوانات با راش برنزی مشخص شده است. از هرس پرچینها برای غذا دادن به شترها و زرافه ها استفاده می شود. لابیرنتها هم جالب و هم آموزنده هستند بدین صورت که بازدیدکنندگان می توانند سریعترین مسیر را با جواب دادن صحیح به سوالات مربوط به زیست شناسی بیابند.
لابیرانت باغ وحش Noah’s Ark، انگلستان
لابیرنت لانگلیت (Longleat)، انگلستان
این لابیرنتهای زیبا و کلاسیک را بیش از 16000 گیاه همیشه سبز سرخدار انگلیسی شکل داده و بر روی زمینهای اولین پارک اکتشافی خارج از آفریقا واقع شده است. این طرح توسط گرگ برایت (Greg Bright) در سال 1975 طراحی شده و مساحتی معادل 0.6 هکتار را پوشش می دهد. 6 پل چوبی پازل را سه بعدی می کند. رسیدن به هدف -که یک برج نظرگاهی است – بین 20 تا 90 دقیقه زمان می برد. پارک لانگلیت، لابیرنت دیگری با نام آیینه پادشاه آرتور (King Arthur’s Mirror Maze) نیز دارد که در آن بازدیدکنندگان می توانند جام مقدس (Holy Grail) را جستجو و کشف کنند.
لابیرانت لانگلیت (Longleat)، انگلستانلابیرنت مثمر، دیکسون،آمریکا
این لابیرنت چندین بار برنده جایزه گینس در گروه بزرگترین لابیرنت محصولات کشاورزی شده است. هر سال برادران Matt و Mark Cooley طرح جدیدی را آماده کرده و هر سال این طرح، بزرگتر، بهتر و یافتن راه حل آن سخت تر می شود. ابتدا یک فضای کوچک به مساحت 6 هکتار طراح ریزی شده بود که مراجعین را برای خرید کدو تنبل تشویق می کرد. بعدها برادران Cooley مشتاق تر شدند، این طرح سال 2011 حدود 18 هکتار مساحت داشت و هیچ مسیر انحرافی در آن وجود نداشت.
لابیرانت مثمر، دیکسون،آمریکالابیرنت ویلا پیسانی، استرا، ایتالیا
لابیرنتی که توسط Gerolamo Frigimelica طراحی شده، از سال 1720 تاکنون با مسیرهایی که به دشوارترین مسیرها در جهان معروف شده اند، بازدیدکنندگان را سرگرم کرده است. پرچینهای بلند از گیاه ممرز، به شکل جعبه هرس شده اند و در 9 دایره هم مرکز، تمام دیدها به غیر از هدف مرکزی را می پوشانند: یک برج سفید با دو پلکان مارپیچ کوچک به سمت بالا، جایی است که تندیس Minerva، الهه آگاهی و دانایی و خدای تمام هنرها ایستاده است. در روایتهای تاریخی آمده است که ناپلئون یکبار در اینجا گم شده است.
لابیرنت سامسو، دانمارک
لابیرنت سامسو یک فضای پر پیچ و حم دانمارکی بسیار بزرگ است که در یک مزرعه رها شده پر از درخت کریسمس، طرح ریزی شده است. این فضا با مساحت 60 هکتار، عنوان “بزرگترین لابیرنت دائمی و ماندگار جهان” را توسط گینس در سال 2001 و 2005 به خود اختصاص داد. طراحان آن کارن و اریک پولسن بودند و در سال 2000 بازگشایی شد. این زوج، مزرعه ای از درختان صنوبر انبوه و قدیمی را به لابیرنتی دارای مسیرهایی منقطع طبق نقشه ای از پیش طراحی شده، تبدیل کردند. مرکز و مسیرهای آن با تندیسهایی چوبی تزئین شده است. تندیسها، بسیاری از شخصیتهای اساطیری را به نمایش می گذارند. لابیرنت سامسو نگاهی بسیار طبیعتگرا به یک جنگل درختان قدیمی صنوبر داشته است. در ضمن نقش بسیار پررنگی در مسائل زیست محیطی، ایجاد محیطی دوستانه و خنثی کردن CO2 داشته است.
لابیرنت سامسو، دانمارکلابیرنت عظیم داویز، استرلینگ، آمریکا
لابیرنت عظیم داویز، یک گندم زار شگفت انگیز در ماساچوست آمریکا است و هر ساله بازدیدکنندگانش را با طرحی تازه از طراح مشهور جهان، آدریان فیشر (Adrian Fisher) حیرت زده می کند. موضوعات از دایناسورها در سال 2001 تا انتقام پرندگان سیاه در سال 2011 متغیر بوده است. این فضا پلهای زیادی در مقایسه با دیگر لابیرنتهای جهان که تنها شامل پلهای دو طبقه هستند، دارد. در ضمن تنها لابیرنت در جهان است که ظرفیت تغییر هر روزه را دارد؛ این قابلیت هر تجربه ای را مسلماً منحصر بفرد می کند.
لابیرانت عظیم داویز، استرلینگ، آمریکالابیرنت کلیسای جامع چارز، فرانسه
این سنگفرش، وسیع ترین لابیرنت سنگفرشی در جهان است که در دومین دهه از قرن هجدهم ساخته شد. این طرح مدور 12.9 متر قطر دارد و کل عرض سالن کلیسا را پر کرده است. 11 لابیرنت پیرامونی توسط یک تقاطع که در سراسر طرح وجود داشته، شکسته شده است. در رابطه با هدف اصلی ساخت آن اطلاعات بسیار ناچیزی به دست آمده است. طبق گفته محققان، این فضا صحنه سالانه رقص کشیشان در مراسم عید پاک بوده است. همچنین مسیر طولانی و زجرآور مهاجرانی را که قصد بازدید از کلیسا را داشته اند به تصویر می کشد. طرح منحصر بفرد گل سرخ در مرکز آن و 112 تیزه هلال در پیرامون، آنرا به یادبودی گرانبها از دوران قرون وسطی تبدیل کرده است.
لابیرنت کلیسای جامع چارز، فرانسهلابیرنت آشکوب، استرالیا
آشکوب (Ashcombe) خانه 3 لابیرنت خارق العاده و تماشایی است. در میان آنها، احتمالاً لابیرنت سنتی مشهورترین و قدیمیترین نمونه در استرالیا است. پرچینها 3 متر ارتفاع و 2 متر پهنا داشته و صدها متر، مسیر مارپیچ را شکل داده است. بازدیدکنندگان بایستی 4 پرچم موزائیکی را که در 2 نیمه فضا پنهان شده اند، کشف کنند. بهترین زمان بازدید لابیرنت رز (یکی از سه لابیرنت) از نوامبر (November) تا ژوئن (June) است؛ زیرا زمانی است که گیاهان شکوفا می شوند. بالغ بر 1200 بوته در این طرح وجود دارد که این بوته ها از 200 گونه مختلف هستند.
لابیرانت آشکوب، استرالیالابیرنت همپتون کُرت، انگلستان
قدیمی ترین لابیرنت بازمانده در انگلستان توسط جرج لندن (George London) و هنری وایز (Henry Wise) طراحی شده و حدود سال 1700 افتتاح شد. در این طرح گیاهان ممرز کاشته شده و بعدها گیاهان همیشه سبز سرخدار جایگزین شدند. طرح آن ذوزنقه شکل بوده و به خاطر داشتن مسیرهای انتهایی، دورها و پیچهای مبهم و بسته مشهور است. امکان خلق یک کار هنری پیچیده و پرجزئیات از سال 2005 فراهم شده و اکنون تجربه بازدیدکنندگان به واسطه پژواکی که خود به خود در فضای آن تولید می شوند، منحصر بفرد شده است.
لابیرانت همپتون کُرت، انگلستانبنابراین دنیای لابیرنتها چیزی است که شما را گیج و کنجکاو می کند. لابیرنت تنها یک پازل فیزیکی نیست بلکه سمبلی از زندگی را به ما نشان می دهد؛ مسیرهایی برای رسیدن به اهداف غایی وجود دارند؛ درعین حال یک فرد غالباً بایستی مسیر اشتباه را تجربه کند تا بتواند راه درست را کشف کند.
منبع: +
