تبدیل سایت صنعتی به فضاهای عمومی و پارک، جز پدیده های جهان معاصر است. ایجاد یک فضای عمومی به جای یک کارخانه پر سر و صدا و آلوده، برای معماران منظر و حتی مردم عادی بسیار جذاب است. نمونه های بسیاری ار این تبدیل ها انجام شده که یکی از مشهورترین آنها تبدیل کارخانه سیتروئن به پارک است. در طراحی این سایت ها عوامل زیادی نقش دارند و طراحان سعی می کنند با دقت به تمام جزئیات، طرحی را ارائه دهند که در عین بهسازی محل، خاطرات بستر را نیز حفظ کند. سایت هایی که در حال حاضر به عنوان سایت صنعتی آلوده و متروکه شناخته می شوند، زمانی رونقی داشته اند و چه بسا مرکز ثقل شکل گیری یک محله یا منطقه بوده اند. این سایت ها بعضاًبه عنوان نشانه شهری شناخته می شده و خاطرات زیادی را در اذهان مردم شهر به خود اختصاص داده اند. بنابراین بر خلاف تصور عموم مبنی بر برچیدن کامل این سایت ها و تعویض آن با یک فضای سبز، تقویت خاطرات جمعی در باز طراحی آنها نقش محوری دارد. جمع آوری این خاطرات و البته اخذ نظر مردم محلی از جمله وظایف تحقیقی یک معمار منظر است. در مطلبی با عنوان برترین سایت های صنعتی که مورد استفاده مجدد قرار گرفته اند؛ کارخانه بتن برانکس در نیویورک نیز به عنوان یکی از این سایت ها معرفی شده بود. در این مطلب با بررسی دقیق تر این پروژه، به بررسی روند تغییر و تحولات در این سایت صنعتی خواهیم پرداخت. اگر به طراحی سایت صنعتی علاقه مند هستید مطالب ما در حوزه منظر صنعتی را دنبال کنید.
مقدمه:
در امتداد حاشیه رودخانه برانکس(Bronx River)، کارخانه ساخت بتن وجود داشت که بیش از 40 سال فعالیت می کرد. در اواسط دهه 80، کارخانه تعطیل گردید و در اواخر دهه 90، قرار شد سرنوشت محوطه باقی مانده، طی یک مزایده عمومی تعیین شود. خوشبختانه گروه های اجتماعی دوراندیش، مدیران و مسئولین محلی در ساخت پارک عمومی اتفاق نظر داشتند.
دستگاه های کارخانه قدیمی به همراه قالب های بتنی که در همه جا به چشم می خورد، بیشتر فضای سایت صنعتی متروک را در بر گرفته بود، دو تا سه فوت بتن سطح سایت را پوشانده بود و 3200 تن خاک توسط نفت آلوده شده بود. استفاده از پتانسیل بالقوه زمین بسیار دشوار می نمود، اما گروه های فعال تسلیم نشدند. گروهی که بعدها به “اتحادیه رودخانه برانکس” شهرت یافتند، شرکت توسعه اقتصادی هانت پوینت، اعضای ذی نفوذ جامعه، مدیران، وزارت خانه های مرتبط و گروه های دیگر همگی حمایت خود را به واسطه اقدامات پایه ای برای پاکسازی، حفاظت و توسعه سایتی که قرار بود پارک کارخانه بتن شود، نشان دادند. در واقع رهبران انجمن محلی دور هم جمع شدند و در یک عمل نوآورانه تصمیم گرفتند تا سایت صنعتی قدیمی و بلا استفاده را به پارک عمومی پررونق تبدیل نمایند.
طراحی مناسب پارک یک بینش همه جانبه است، نه یک بینش تک بعدی
در سال 2005، بودجه 10 میلیون دلاری برای شروع اصلاحات زمین های متروکه و عملیات طراحی سایت صنعتی تآمین شد. جیم میتوزاس(Jim Mituzas) معمار منظر پروژه به همراه دپارتمان پارک های نیویورک، جلسات بیشماری را با اعضای انجمن جهت اطلاع از دیدگاه آنها برگزار نمودند. میتوزاس تصریح کرد که طراحی مناسب پارک یک بینش همه جانبه است، نه یک دیدگاه منفرد. انجمن به دنبال استفاده از این پارک خطی به عنوان یک آزمایشگاه آموزشی، فضای آرام برای تفکر، مقصدی برای بازی های آزادانه و خلاق و یادبودی از گذشته و حفظ سابقه این مکان بود. این پارک تأمین کننده نیازهای طیف وسیعی از کاربران و تعدیل کننده خواسته های جامعه در عین کاهش اثرات زیست محیطی بوده و فضایی برای تفریحات فعال و سرگرمی های جانبی فراهم می آورد.
ساخت و ساز بر تاریخ
میتوزاس عنوان می کند که تصمیم بر آن بود تا ساختار کارخانه بتنی به دلایل متعدد حفظ گردد. لذا بنای اصلی با رنگ سفالی همانطور نگهداری شد تا گذشته صنعتی محل را به عنوان نمادی برای محله و ساکنان یادآور شود. همچنین استفاده مجدد و قابل انطباق از عناصر موجود با نیازهای جدید، هدف دیگر پروژه بود.
چالش های طراحی
طی مراحل طراحی و ساخت پارک کارخانه بتن، گروه با چالش محدودیت مصالح در محل رو به رو شد. مصالح غالب سایت، براساس سابقه محل و آنچه که از قبل در سایت صنعتی موجود بود دیکته شده بود. شن، بتن و سنگ ریزه های موجود در سایت صنعتی در طراحی گنجانده شده تا از مواد موجود استفاده شود و تحمیل مصالح به محیط را به حداقل رساند.
حوزه آبی خطی 1900 فوتی در پارک فرصتی را برای بازدیدکنندگان مهیا می کند تا از نظر بصری و فیزیکی از وجود رودخانه بهره برند. دانش آموزان مدرسه فانی لو در نزدیکی پارک عمدتاً به عنوان آزمایشگاه آموزشی برای آزمودن کیفیت آب و بررسی رودخانه از این مکان استفاده می کنند.
تکالیف خود را انجام بده، قبل از اینکه زمین را بیل بزنی
یکی از نکات مهمی که تیم طراحی آموختند، طبق گفته میتزوس آن بود که “تکالیف خود را انجام بده، قبل از اینکه زمین را بیل بزنی.”
معماران منظر باید محیط را بررسی کنند، در مورد منطقه تحقیق نمایند، تمامی جوانب شرایط موجود را بیازمایند و همه اینها را در فاز طراحی مد نظر قرار دهند. تحقیق تمام و کمال می تواند به پیشگیری از اشتباهات پر هزینه در مراحل بعد پروژه کمک نماید.
ذکر این نکته جالب است که پارک کارخانه بتن در طی واقعه طوفان سندی خسارت چندانی را متحمل نشد، زیرا این پروژه یک اثر معماری منظر نسبتا بی نقص بود. طراحان، بستر سیلابی محل را مدنظر داشتند و زمین های مجاور در مناطق بالایی پارک را کمتر در معرض مصنوعات قرار داده تا با جلوگیری از ایجاد سیلاب، بخش های پایینی آن محافظت شوند. این پارک بخشی از شبکه بزرگتر مشتمل بر مسیر های پیاده و فضاهای باز عمومی در طول رودخانه برانکس است. به بیا دیگر این پروژه یکی از حلقه های پیوند دهنده در طول این شبکه محسوب می شود. نکته دیگر، تلاش های انجمن های محلی برای خلق محیطی سالم جهت زندگی، کار و تفریح است.
پروژه مذکور از ابتدا توسط گروه های اجتماعی و بازدیدکنندگان مورد استقبال قرار گرفت و بسیار پر رونق است؛ زیرا نمونه اولیه «طراحی مشارکتی» به حساب می آید. رویکرد طراحی پارک فوق، توسط یک فرد یا یک گروه خاص شکل نگرفته بلکه محصول تلاش مشترک تمامی ذینفعان بوده است.
منبع: +
