معماری منظر را چگونه تعریف می کنید؟
معماری منظر یعنی هر آنچه خارج از ساختمان است. این حیطه اصولاً همه جوانب را مدنظر دارد و در عین حال توجه به خود ساختمان نیز وجود دارد.
اهداف موردنظر در معماری منظر چیست؟ طراح منظر قصد دارد از طریق پروژه خود به چه اهدافی دست یابد و در کارش با معمار چه تفاوتی دارد؟
هدف کار معمارمنظر خلق فضاهایی است که مردم از آنها استفاده کنند. چه بسا پروژه هایی که با صرف هزینه زیاد به انجام می رسند اما بلااستفاده می مانند. بنابراین وظیفه ما به غیر از پاسخ به کاربردهای موردنیاز توجه به عواملی دیگر نیز هست. شعار فرم از عملکرد پیروی می کند که در معماری مدرن شکست خورد، در مورد معماری منظر هم با شکست مواجه شده است. ما بایستی نکاتی از قبیل تزئینات، مواد و مصالح، تأثیرات جوی و عناصر و جزئیات و اجرای صحیح را نیز به همان اندازه بها دهیم.
یک تفاوت عمده میان یک پروژه منظر با یک پروژه معماری به نظر من در اینجاست که در معماری، پس از پایان ساخت افول آن آغاز می شود، در حالی که کار معماری منظر از لحظه اتمام ساخت خود است که بنای بالیدن می گیرد و در زمان پیش می رود.
پروژه و زمینه کاری معماری منظر در جامعه حرفه ای چه حیطه ای را شامل می شود؟
پروژه ها در هر مقیاسی و از هر گونه ای، طراحی جاده و شبکه راهها، طرحهای حفاظت از طبیعت، نگهداری، مدیریت، حمایت و حراست محیط و … را ممکن است شامل شود. منتها نکته قابل توجه در اینجاست که معمارمنظر اصولاً یک طراح است و بنا به نوع پروژه تعریف شده ممکن است با تیمهای تخصصی دیگری کار کند که غالباً هم مدیریت آنها را عهده دار می شود. به نظر من هر کس بتواند طراحی کند، مدیریت هم می تواند انجام دهد.
آیا رشته های معماری و شهرسازی کافی نبوده که رشته معماری منظر به وجود آمده است؟
البته نظر شخصی من این است که طراحی شهری خود جزئی از طراحی منظر است. منتها کار طراحی شهری بیشتر با اطلاعات سر و کار دارد و دانشی را شامل می شود که از طریق آن به وضع قوانین و مقررات از قبیل سیاستگذاریها، تراکمها و … می پردازند، در حالی که کار معمارمنظر در درجه اول طراحی بر اساس این دانش است.
این حرفه در طول تاریخ همواره وجود داشته و تنها از صد سال پیش، به دلیل نوع نگاه خاص آمریکاییان بدان تحت عنوان “معماری منظر” در آمده است. به هر صورت، هدف اصلی آن خلق فضاهایی است که با مردم استفاده کننده از آن سازگار باشد.
نظر شما راجع به طراحی دست آزاد چیست؟
طراحی با دست یک وسیله برقرار کردن ارتباط سریع و کارآمد است که من خود بسیار از آن استفاده می کنم. البته ترکیب کردن آن با امکاناتی که امروزه کامپیوتر در اختیارمان قرار می دهد اثراتی بسیار جالب و مطلوب تولید می کند. برای دانشجویان نیز این یک وسیله بیان ایده است و با این همه پیشرفت نرم افزارهای گرافیکی و نتایج چشمگیری که می آفرینند، کار قضاوت برای ما معلمین سخت تر است چرا که معتقدم آنچه که زیر این لایه زیبا نهفته است یا همان ایده طراحی مهم است که باید قضاوت گردد.
نظر شما راجع به پایداری معماری منظر چیست؟
همانطور که در بحث صبح خود گفتم، به نظر من پایداری منوط به دو شرط است:
- زمان
- مقیاس
یعنی اگر طرحی بتواند فراتر از زمان حرکت کند و گذشته و آینده و حال را ببیند و به علاوه از مقیاس خرد یک خیابان تا مقیاس کلان مثلاً شهری را مدنظر قرار دهد، آنگاه طرحی پایدار به وجود خواهد آمد.
* این مطلب قبلاً در “شماره 2” نشریه اینترنتی منظر در تاریخ 15 اردیبهشت 1386 منتشر شده و به دلیل تغییر رویکرد وب سایت نشریه، در سایت معمارمنظر باز نشر می شود.
